NOTKA INFORMACYJNA :

Tytuł zadania:  Inwentaryzacja i dokumentacja fotograficzna przydrożnych kapliczek, krzyży i dzwonnic na Orawie
Ilustracja: Józef z Dzieciątkiem,  kapliczka domkowa z kamienną figurą świętej Anny z Marią,  1724 r., Podwilk

Organizatorzy pragną serdecznie podziękować wszystkim  wolontariuszom oraz innym osobom z Orawy  za  współpracę i  przekazane informacje.

Dofinansowanie:

Partnerzy zadania:

Gminne Centrum Kultury w Lipnicy Wielkiej

Orawska Biblioteka Publiczna w Jabłonce

Organizator zadania:

Fundacja Przestrzenie Dziedzictwa

Koordynacja i  konsultacje merytorczne : dr hab. Ewa Kocój, prof. UJ

Nadzór merytoryczny (historyczno-artystyczny): dr hab. Agnieszka Gronek, prof. UJ

Inwentaryzacja  obiektów na Orawie: Lucyna Borczuch, Łukasz Kocój oraz wolontariusze

Autorzy tekstów:  Lucyna Borczuch, Łukasz Kocój

Fotografie:  Lucyna Borczuch, Łukasz Kocój 

Projekt  i  wykonanie stron internetowych: Łukasz Kocój

Copyright by Fundacja  Przestrzenie Dziedzictwa, Kraków 2022

11. Kapliczka murowana wnękowa z figurką Matki Bożej Różańcowej,   1983, f. Warciak Wendelin [W pobliżu domu 429A]

Wygląd. Murowana kapliczka wnękowa na postumencie betonowym (lastriko) ze współczesną figurką Matki Bożej. Po lewej stronie wysoki krucyfiks, pod którym zamieszczono tablicę fundacyjną. Wysokość ok. 2 metrów stan dobry. Kapliczka. Murowana kapliczka wnękowa, biała po bokach brązowa, tynkowana. W części górnej, z trójkątnym szczytem, dwustopniowa arkadowa wnęka z gipsową figurką Matki Bożej Różańcowej.  Maria ukazana w całej postaci z rękoma złożonymi w geście modlitewnym. Ubrana w białą suknię przepasaną niebieską, szeroką szarfą z długimi końcami i długi welon w kolorze szarfy, ze złotą lamówką i różową podszewką. Na prawym przedramieniu zawieszony długi różaniec. Nakryta jest dachem dwuspadowym, brązowym, zwieńczonym drewnianym krzyżem z metalową figurką Jezusa w kolorze srebrnym. Postument. Betonowy, lastriko. Od przodu znajduje się krótka arkadowa nisza, w niej lampka na baterię w przezroczystym szklanym lampionie. Kapliczka postawiona jest na bazie betonowej, od przodu obłożonej drobnymi otoczakami, od góry malowanej na biało z datą wyżłobioną w betonie 1983. Krzyż i tablica. Po lewej stronie kapliczki sześciokątna, szara płyta betonowa z napisem fundacyjnym: WSYSTKIE TE FIGURKI SOM TRSES BOSKĄ OKAZCE I MOC KTÓRE SOM I TERAZ NA PAM DANE WARCIAK WENDELIN W R. 1983, w której wbetonowana jest metalowa podstawa krzyża. Krzyż drewniany, o wysokości kapliczki murowanej, z metalową figurką Jezusa i titulusem. Otoczenie. Kapliczka położona przy skrzyżowaniu lokalnych dróg.  Tradycja lokalna. Przed figurką rosną w białej plastykowej skrzynce białe petunie. Na płycie dwa różowe i jeden szary, pionowo żłobione gazony z kwitnącymi różowo drobnokwiatowymi begoniami. Przed tablicą kwiaty żywe w jednym różowym obrzeżu betonowym. Za kapliczką i krzyżem 4 wysokie, formowane tuje.

9. Kapliczka domkowa  z obrazem Matki Bożej Częstochowskiej , 1960r,  [Danielki obok dzwonnicy]

Wygląd. Murowana, tynkowana  kapliczka domkowa. Wewnątrz bogate zdobienie ornamentalne. Centralne miejsce zajmuje drewniany ołtarz z obrazem Matki Bożej Częstochowskiej.  Stan zachowania średni, w środku odpadający tynk i zagrzybienie. Zewnątrz. Obiekt murowany, tynkowany na biało,. Ściany z szerokimi lizenami po bokach. Okna prostokątne białe, drewniane. Z tyłu niewielkie okno przykryte białą blachą z otworami w kształcie krzyża. Drzwi białe, drewniane, oszklone u góry. Dach dwuspadowy z blachy falistej. Podobnie osłonięty jest szczyt ściany frontowej. W szczycie biało malowana, oszklona wnęka z figurą św. Józefa.  Przed wejściem płyta betonowa z datą 1960. Wewnątrz. Strop i część ściany południowej malowana w złote gwiazdki trzech wzorów.  Na środku stropu, zielona spleciona korona cierniowa otaczająca opłatek eucharystyczny z napisem IHS, przebity włócznią oraz trzema szpikulcami, poniżej jasnobrązowy krzyż, owinięty zielonymi listkami bluszczu.   Malowidła na ścianie tylnej tworzą tło i uzupełnienie dla stojącego przed nią ołtarzu. Składa się na nie, złota korona, a po jego bokach dwa nagie aniołki w locie z zielonymi skrzydełkami, włosy brązowe. Niżej półkolisty, złoty wzór ornamentalny składający się z linii, gwiazd i ornamentów.  Drewniany ołtarz, z jasno brązową poziomą mensą. Od strony antepedium papierowa wycinanka gorejącego Serca Jezusa w promienistej glorii. Na ołtarzu przykrytym białym obrusem niewielki feretron procesyjny Obraz Matki Bożej Częstochowskiej, ozdobiony  ciemnozielonymi sztucznymi liśćmi i różami z tkaniny. Do ramy przyczepiony potrójny sznur z białych pereł.  Przed ołtarzem na  podłodze niewielka gipsowa Pieta oraz duża uszkodzona figura Jezusa. Na ścianach święte obrazy.  Ściany oraz szpalety okien wewnątrz malowane w ornamentalny wzór. Na prawo duży krzyż drewniany. Otoczenie. Przy głównej drodze przez Danielki obok drewnianej dzwonnicy. Tradycja lokalna. Liczne sztuczne kwiaty w środku, obok feretronu stoją dwa gliniane flakoniki w kolorze brązowym z pionowymi jaśniejszymi smugami, jeden z szyjką, drugi w podłużny, zwężający się ku górze. Wstawione są w nich sztuczne bukieciki z różowo fioletowymi kaliami i naturalnymi suchymi trawami. Przed ołtarzem ustawiony w dużym glinianym, ciemnobrązowym dzbanie duży bukiet sztucznych żółtych róż. Na podłodze trzy chodniki sznurkowe, czarno czerwony w równe pasy, biało liliowo czerwony oraz czerwono fioletowy w romby.

8. Drewniana dzwonnica loretańska Danielki, XIX w.,  [Przy głównej drodze w Danielkach, obok kapliczki]

Wygląd. Konstrukcja drewniana, słupowo-ramowa, na kamiennej podmurówce, oszalowana pionowo deskami, z pseudo-izbicą zaznaczoną przez  wycięcia desek, zwężająca się od dołu ku górze. Dach namiotowy, pokryty gontem, zwieńczony krzyżem. Nad wejściem oszklona kapliczka z krucyfiksem. Stan dobry. Zewnątrz. Konstrukcja słupowo ramowa, składająca się z pozornej izbicy rozszerzająca się ku dołowi, pokryta pionowym szalunkiem. W pseudo-izbicy cztery małe otwory okienne o wykroju arkadowym. W ścianie frontowej, pod okienkiem umieszczono niewielką kapliczką oszkloną skrzynkową, pięcioboczną, nie malowaną. Za szybką w ramie o wykroju arkadowym biały krucyfiks. Drzwi drewniane od strony północnej, chroniony gontowym daszkiem. Drzwi wykonano z pionowo ustawionych desek, zamocowanych do ściany długim metalowym zawiasem. Przed drzwiami mały drewniany schodek, bez ścianki frontowej. Dach czteropołaciowy, kryty gontem, zwieńczony krzyżem ustawionym na osi północ południe. Posadowiona na podstawie za naturalnych kamieni ze śladami zaprawy. Wewnątrz. Podłoga drewniana. Na rusztowaniu z krokwi, wisi duży dzwon z ornamentem, uruchamiany z poziomu podłogi za pomocą sznura. Brak ołtarza. Otoczenie. Przy głównej drodze niewielkiego przysiółka Danielki. Tradycja lokalna. Dzwon wzywa do modlitwy za zmarłego i służy rozgonieniu burzowych chmur.

7. Kamienna kapliczka słupowa z rzeźbą Koronowania Matki Bożej przez Trójcę Świętą,  1879 r., f. Adalbert Sizinka [Naprzeciw domu nr 28]

Wygląd.  Obiekt wykonany z piaskowca, polichromowany. Rzeźby Matki Bożej i Trójcy świętej postawione na dwuczęściowym postumencie słupowym. Zachowany oryginalny polichromowany kamienny murek z prześwitami. Wysokość ok. 3,5 m. Stan bardzo dobry. Pełnoplastyczna rzeźba. Odkryte części ciał w kolorze cielistym. Po lewej stronie Jezus - brązowe włosy, wąsy i broda, w czerwonym płaszczu. W prawej ręce duży metalowy krzyż, lewą trzyma czerwono złotą, kabłąkową koronę nad głową Matki Bożej. Po prawej stronie Bóg Ojciec, z siwymi włosami i zarostem, ubrany w zieloną tunikę, brązowy płaszcz spięty pod szyją. Na lewym kolanie trzyma czerwono jabłko królewskie ze złotą opaską i krzyżem. Pomiędzy Bogiem Ojcem i Jezusem na metalowym grubym pręcie biały gołąb z rozpostartymi skrzydłami i metalowym nimbem. Klęcząca Matka Boża, ze złożonymi rękami, z jasnoniebieskim welonem na głowie, ubrana w czerwoną suknię i niebieski płaszcz, zarzucony na plecy. Po prawej stronie dwie, po lewej jedna uskrzydlona ciemnowłosa główka. Figury ustawiono na obszernej płycie ozdobionej gzymsem. Część górna postumentu. Filar z kostkową głowicą zwieńczoną wielouskokowym gzymsem, o trzonie rozszerzającym się ku dołowi, stojący na niskiej prostopadłościennej bazie z zaoblonymi krawędziami. Na głowicy z trzech stron zawieszone na hakach pełnoplastyczne uskrzydlone główki aniołków. Trzon i baza zdobione od frontu polami ze żłobionymi, czarnymi ramami. Część dolna postumentu. Prostopadłościan bez polichromii, od frontu ryta inskrypcja na polu obramowanym na czarno. Całość ustawiono na szerokiej kamiennej podstawie. Otoczenie. Przy skrzyżowaniu drogi nr 7 i lokalnej do Podsarnia. Ogrodzona z czterech stron, oryginalnym piaskowcowym murkiem z owalnymi prześwitami, malowanym na zielono i pomarańczowo ze ornamentami.  Tradycja lokalna. Przed kapliczką białe i różowe kwiaty sztuczne. Niegdyś tradycja obchodzenia majówek. Obecnie ruchliwa droga uniemożliwia obchody.  Początkowo figura miała być postawiona na posesji w Podsarniu, ale ze względu na tradycję stawiania tego typu kapliczek przy skrzyżowaniu dróg, kapliczka ostatecznie została postawiona na skrzyżowaniu dróg w Podwilku.

6. Kamienny krucyfiks słupowy,  1871 r., f. JOSEF KNECHTA ,  [W ogrodzie posesji nr 230]

Wygląd. Kamienny krucyfiks na dwuczłonowym postumencie słupowym z reliefem Matki Bożej. Wysokość ok. 4 m. Kapliczka pomalowana farbą olejną, w bardzo dobrym stanie. Krucyfiks. Krzyż w kolorze jasnobrązowym z pionowymi brązowymi liniami, mającymi imitować słoje drzewa, postawiony na szerszym słupku. Chrystus ciało w kolorze cielistym, czerwone ślady krwi wypływającej z boku, dłoni i stóp, w białym perizonium. Za głową Chrystusa złoty nimb malowany na krzyżu. Podstawa krzyża czarna. Postument część górna. Wysoki szary filar z kapitelem i wysoką, szerszą o zaokrąglonych bokach bazą. Na trzonie od frontu na górze dwie płaskorzeźby główek o ciemnobrązowych włosach z białych skrzydłach. Poniżej półplastyczna figura Matki Bożej Bolesnej  w białym welonie na głowie, z tyłu złoty nimb, twarz w kolorze cielistym.  Ma niebieski płaszcz zarzucony przez lewe ramię i czerwoną suknię. Buty czarne. Postument część dolna. Prostopadłościenny szary cokół z napisem fundacyjnym: Ku cte a chvale Boskej vistavil JOSEF KNECHTA 1871 na przodzie w czarnej płycinie, wykonany złotymi literami. Położony na  szerszej kamiennej podstawie. Otoczenie. Kapliczka ogrodzona jest metalowym płotem, przed nią wysypany biały kamień. Znajduje się wewnątrz ogrodu. Lokalna tradycja. Wokół rosną kwiaty wieloletnie. Na betonowej bazie ustawiono plastykową skrzynkę w kolorze postumentu, w której rosną czerwone pelargonie. Pod krzyżem zamontowane oświetlenie, wcześniej elektryczne, obecnie solarne. Wg tradycji ustnej, kapliczkę postawił fundator na pamiątkę ocalenia od śmierci. Chłopi orali pole,  kiedy rozpętała się burza i piorun poraził fundatora. Obecni przy tym zdarzeniu, zakopali go po szyję w ziemi i wkrótce odzyskał zdrowie. Krucyfiks postawił przy drodze na ziemi, gdzie to się wydarzyło, właściciel się zgodził, mimo że to nawet nie była rodzina. Rzeźbę w częściach: krucyfiks, gzyms i postumenty przywieziono ze Śląska do Chabówki, a stamtąd konno do Podwilka. Bazę wykonano z miejscowego kamienia. Części łączone są metalowymi bolcami. Ostatnia renowacja w 2020. Gospodarz posesji zaprosił artystę spod Nowego Sącza, który specjalną żywicą uzupełnił ubytki, a następnie pomalował dokładnie wg poprzedniego wzoru.

5. Kamienna kapliczka słupowa z figurą św. Józefa, 1820  r,  f. ks. Józef Simrak  [Przed domem nr 309]

Wygląd. Kamienna figura św. Józefa na wysokim filarze.  Figura polichromowana, postument w kolorze naturalnym. Kapliczka wysoka ok.  3 m, stan bardzo dobry. Pełnoplastyczna figura.  Części ciała w kolorze cielistym. Św. Józef ukazany w całej postaci, w lekkim kontrapoście, z małym Jezusem na prawym ramieniu, lewą dłonią dotyka Jego nóg. Włosy i zarost ciemnobrązowe. Ubrany w zieloną tunikę ze złotą lamówką koło szyi i pomarańczowy płaszcz przerzucony przez prawe ramię. Dziecko w kremowej przepasce na biodrach spogląda na opiekuna, lewą ręką obejmuje jego szyję, w prawej trzyma czerwone jabłko. Figura postawiona na impoście, na którym wyryto czarny podpis: S. IOSEPHUS. Poniżej od frontu dwie płaskorzeźbione główki z ciemnobrązowymi włosami, parą białych skrzydełek. Postument część górna. Wysoki filar krzyżowy z kapitelem, od frontu z prostokątnym polem zakreślonym wyrytą ramą, z pełnoplastyczną uskrzydloną główką. Boczne ściany ozdobione dwoma polami z wyrytymi ramami. W dole, przy cokole dwie woluty. Postument część dolna. Cokół krzyżowy, kamienny, bez polichromii, z wyrytym napisem: IMPENSIS ARD IOS.SIMRAK PAR. PODVLK HAEC STATVA DIE 20 JULY 1820, poczernionym. Poniżej schodkowa podwójna podstawa kamienna. Otoczenie. W ogrodzie posesji prywatnej, przy ruchliwej drodze nr 7. Lokalna tradycja. Teren obsadzony wokół bylinami i kwiatami jednorocznymi.  Kapliczka posadowiona na kamiennych płytach nagrobnych z resztkami inskrypcji. Według tradycji poświęcona księdzu Simrakowi, proboszczowi tutejszej parafii. Niegdyś miejsce ołtarza w czasie procesji Bożego Ciała.

4. Kamienna kapliczka z figurą św. Jana Nepomucena i dwoma aniołami, 1818 r.,   [Obok domu nr 271]  

Wygląd.  Kamienna kapliczka słupowa zawierająca trzy niezależne filary. Środkowy zwieńczony figurą św. Jana Nepomucena, boczne mniejsze podtrzymują rzeźby dwóch aniołów. Kapliczka nakryta blaszanym daszkiem. Polichromowana. Wysokość ok. 3 m,.  Stan zły, widoczne odspojenia kamienia. Wymaga pilnej renowacji. Pełnoplastyczna figura. Święty Jan Nepomcen stoi w kontrapoście, z głowa zwróconą w prawą stronę. Włosy i broda brązowe, twarz i ręce koloru cielistego. Ubrany w czarną sutannę, białą komżę z befką i koronką u dołu, brązową pelerynkę wiązaną sznurem z dwoma chwostami i czerwone buty. Trzyma krucyfiks, krzyż brązowy, titulus i figurka Jezusa biała, włosy brązowe.  Anioł z lewej strony. Anioł o cielistym kolorze skóry, o brązowych brwiach i włosach, złotych skrzydłach z białą przepaską na biodrach, przyklęka wsparty o obłoki. Jego prawa ręka wzniesiona, a palec dotyka ust. W lewej ręce trzyma srebrną kłódkę w z czarnymi liniami. Anioł z prawej strony. W podobnej antytetycznej pozie. W prawej ręce trzyma klucz, lewą otwartą dłoń ułożył na piersi. Kapliczka nakryta metalowym daszkiem łukowym malowanym z zewnątrz na szaro, od dołu na żółto.   Postumenty część górna. Trzy wydłużone filary, jeden szerszy i dwa węższe, rozszerzające się u dołu. Filar środkowy wysunięty ku przodowi, zwieńczony uskokowym kapitelem i wysokim, zwężającym się ku górze nasadnikiem z płyciną wypełnioną płaskorzeźbionymi, ułożonymi pionowo liśćmi. Trzon szary z jasnozieloną prostokątną płyciną o ściętych górnych narożnikach, z ramą z astragalu. Po środku płyciny tondo wystające poza płycinę, w nim na niebieskim tle pozostałości złotych promieni i obłoków. Na trzonach od frontu wieloboczne płyciny obramowane astragalem, z kwadratowymi płytkami pośrodku, z pojedynczymi kwiatami o białych wąskich płatkach i żółtym środku. W profilach uskokowych  słupów bocznych dekoracyjny fryz z kul.  Postument dolny. Filary stoją na trzech osobnych prostopadłościennych cokołach, postawionych na jednej płycie kamiennej. Od strony szosy, dwa szerokie pęknięte kamienne stopnie. Na wyższym ryty napis: ROCAS TIBI QUIS DICAT...  Tradycja lokalna. Na płycie cokołowej duża kompozycja w doniczce z kwiatami biało różowymi i dwa lampiony. Przed kapliczka duża kompozycja ze sztucznych kwiatów w kolorze białym i różowym, obok dwa znicze szklane.

3. Kamienna kapliczka słupowa z figurą Matki Bożej z Dzieciątkiem,  1759 r.,   [W ogrodzie posesji nr 285]

Wygląd. Kamienna figura Matki Bożej z Dzieciątkiem na dwuczęściowym postumencie słupowym. W górnej części reliefy świętych. Kapliczka polichromowana, ok. 3 m wysoka, w bardzo złym stanie, kamień się kruszy, odpada z polichromią. Wymaga pilnej renowacji. Pełnoplastyczna figura. Matka Boża w pozycji stojącej trzyma na prawym przedramieniu Dzieciątko, lewą ręką je obejmując. Odkryte części ciała są w kolorze cielistym. Maria z odkrytą głową, długimi, ciemnobrązowymi włosami, ubrana w białą suknię i jasnoniebieski płaszcz przerzucony przez prawe ramię. Dzieciątko o krótkich jasnobrązowych włosach zwrócone w jej stronę obejmuje Matkę. Matka Boża stoi na zielonym globie, prawą stopą przyciskając głowę węża leżącego przed jej stopami. Figura osłonięta jest srebrnym łukowym szerokim daszkiem brogowym. Część górna postumentu. Wysoki filar z malowanymi reliefami z czterech stron, zwieńczony uskokowym kapitelem. Na trzonie u góry płaskorzeźby uskrzydlonych ciemnowłosych główek, bardzo zniszczone z czterech stron słupa. Niżej od frontu bardzo słabo widoczna scena Ukrzyżowania, krzyż brązowy, białe ciało Chrystusa, niżej uszkodzona postać. Poniżej napis. Po prawej stronie relief św. Apolonii,  w białej koszuli, niebieskiej sukni i czerwonym płaszczu, polichromia bardzo zniszczona. Trzyma w prawej ręce czarne szczypce z wyrwanym zębem, w lewej zielona gałązkę. Powyżej napis.: S.APOLONIA. Po lewej stronie słupa bardzo zniszczony relief, św. Łucja w białej tunice i żółtym płaszczu, z tyłu klęczący św. Jan Nepomucen z głową pochyloną w prawo, włosy, wąsy i broda brązowe,  w czarnej sutannie, białej komży i brązowej pelerynce z chwostami, biret na ziemi po prawej stronie, nad nim krucyfiks figurką Ukrzyżowanego. Napis: S.IOANNES S.NEPOMUCENUS. Część  dolna postumentu. Baza filaru z wysokiego ciosu kamiennego, w naturalnym kolorze, z wyrytą od frontu inskrypcję fundacyjną: ANNO DNI 1759 DIE 1 JUNII okoloną zielonymi gałązkami. Ślady niebieskiej polichromii. Baza stoi na betonowej niewysokiej i szerokiej płycie cokołowej. Otoczenie. W ogrodzie posesji. Z przodu dwie tuje zasłaniające figurę. Tradycja lokalna. Figura jest ozdobiona gęstym wieńcem z kwiatów sztucznych w kolorze żółtym i białym, od stóp Marii przez postument górny. Przed figurą zatrzymuje się procesja podczas Bożego Ciała. Niegdyś odprawiane były tu majówki.

2. Kamienna kapliczka słupowa z figurą Piety , 1749 r.  [Danielki, przy szlaku do Orawki]

Wygląd. Kamienna figura Piety na dwuczęściowym postumencie słupowym, z reliefem św. Marii Magdaleny. Postument dolny z wyrytym napisem dewocyjnym z przodu i fundacyjnym z tyłu. Kapliczka o wysokości ok. 2,5 m, stan dobry. Pełnoplastyczna figura. Matka Boża w pozycji siedzącej, trzyma na kolanach zdjęte z krzyża ciało Jezusa. Twarz i dłonie figur koloru cielistego , włosy brązowe,  czerwone usta. Ubrana w czerwoną, suknię i długi błękitny płaszcz z białą podszewką, zarzucony na głowę. Na  głowie korona z krzyżem, złota, z czerwonym beretem. Ciało Jezusa w pozycji horyzontalnej, z głową zwróconą frontalnie, podtrzymywane prawą ręką przez Matkę. Kremowo białe ciało Jezusa, jasnobrązowe włosy, wąsy i broda, czerwony ślad po przebitym prawym boku, ze strużką krwi, perizonium białe. Rzeźba osłonięta  brązowym daszkiem czteropołaciowym, zwieńczonym krzyżem.  Postument górny. Filar z profilowanym kapitelem. Od frontu płycina, w  niej  płaskorzeźba Marii Magdaleny klęczącej przed brązowym krzyżem w jaskini. Po lewej stronie zielony kielich, po prawej biała czaszka  z dwoma piszczelami. W prawej ręce świętej czarny bicz, składający się z trzech rzemieni. Ubrana w ciemno czerwoną suknię, płaszcz niebieski. Włosy brązowe,  za głową żółty, wąski nimb.   Po bokach słupa reliefy wici w kolorach zielonym, żółtym i czerwonym. Postument dolny. Masywna baza filaru o zaoblonych krawędziach z napisami od frontu: SALVATOR GENITRIXQVE … VOLITATVR HONORI …IAGDALIS I…V…STI… IOM…V i z tyłu: ANNO DNI 1749 dnie 12 JUNY, postawiony na szerokim cokole. Otoczenie. Posadowiony na szerokich kamiennych płytach złączonych metalowymi sztabami.  Lokalna tradycja. Przed płytą znajduje się klomb, otoczony kamieniami, na nim rosną liczne kwiaty wieloletnie. Pod figurą bardzo duża kompozycja z kwiatów sztucznych białych i różowych, figura dookoła owinięta gęstym wieńcem z kwiatami w kolorze żółtym. Na płycie lampiony.   Figura Matki Bożej ma ważne miejsce w kulturze lokalnej, zwana jest patronką Orawy. Każdego roku w niedzielę po 15 września, odbywają się tu msze święte, gromadzące licznie przybywających pielgrzymów z całej  Orawy.

1. Kapliczka domkowa z kamienną figurą świętej Anny z Marią,  1724-1870-2 poł. XX w. (domek),  [Poza wsią, w polach, w pobliżu drogi na Danielki z Orawki]

Wygląd. Kapliczka domkowa murowana, tynkowana. Wewnątrz kamienna zabytkowa rzeźba św. Anny z Marią na dwuczęściowym postumencie pokryta farbą olejną. Wysokość ok.  5 m. Stan bardzo dobry. Zewnątrz. Murowana,  otynkowana i pomalowana na żółto. Plastykowe, białe okna i drzwi. Dach dwuspadowy, blaszany, brązowy. Na kalenicy od przodu metalowy krucyfiks. Na ścianie frontowej, na szczycie nad drzwiami, w płytkiej wnęce oszklona kapliczka z obrazem św. Michała Archanioła.  Pełnoplastyczna figura. Rzeźba św. Anny z małą Marią na postumencie. Święta Anna siedzi  z otwartą książką na kolanach i ramieniem obejmuje stojącą  Marię. Ubrana w bladoniebieski welon,  czerwoną suknię  i  niebieski płaszcz z zieloną podszewką. Maria z jasnobrązowymi włosami, ubrana w białą suknię i bladoróżową tunikę z żółtą podszewką. Lewą dłoń trzyma na książce. Postument część górna. Filar z profilowanym kapitelem,  malowanym na szaro. Na trzonie od frontu w partii górnej napis: M… Ie Św. Jozefie zponisz  mnie. Poniżej błękitna płycina z reliefowym przedstawieniem św. Józefa, który klęczy trzymając na lewym ramieniu małego Jezusa, w prawej trzyma białą lilię. Ma czarne włosy, brodę i wąsy, żółty nimb. Ubrany w bladoniebieską suknię, ciemnobrązowy płaszcz z zieloną podszewką, jasnobrązowe buty. Dzieciątko z nimbem, z białą przepaską na biodrach. Po bokach słupa gałązki  i kolorowy kwiat. Postument dolny. Masywna szara baza w formie ciosa kamiennego z wyrytą od frontu modlitwą: Modłitwa. Święta Anno Maryey Matki Bożey Matko Y Jezusa Chrystusa Babko potężna tego Wnuczka Patronko przez oną miłość którą Cię Bóg moy Jezus y Maia corka twoja najsłodsza czcili Módl się za mną abym Was tak czcił y tak się ku śmierci gotował abym… Niżej data:  R. 1724? Obnoveno 1870. Otoczenie. Ogrodzona metalowym niebieskim płotem. Po prawej stronie brzozowy krzyż. Tradycja lokalna. Postument  opasany jest dużym różańcem. Na stole w sztuczne różnokolorowe kwiaty oraz przedmioty dewocyjne - obrazki i różańce oraz kartka z zapisanymi cudami, prośby i podziękowania od wiernych.  Na ścianach liczne obrazy   W latach 80/90. XX w. Wendelin Warciak zabudował figurę kapliczką domkową.  W niedzielę po wspomnieniu św. Anny 26 lipca, odprawiane jest tu nabożeństwo. Miejsce majówek i osobistych modlitw.

WYBRANE KAPLICZKI, KRZYŻE I DZWONNICE W PODWILKU

Zadanie obejmuje identyfikację i dokumentację wybranych przydrożnych kapliczek, krzyży, dzwonnic na terenie polskiej Orawy. W miejscowości Podwilk zidentyfikowano  20 obiektów małej architektury sakralnej, w tym 1 dzwonnicę, 6 kamiennych figur na słupie, 1 kamienny krucyfiks słupowy, 5 kapliczek domkowych,  1 kapliczka wnękowa, 4 krzyże, 1 kapliczka na podmurówce i 1 na domu.  Najstarszymi obiektami są: kapliczka domkowa z kamienną figurą świętej Anny z Marią z 1724 r. prawdopodobnie najstarszy obiekt małej architektury sakralnej na polskiej Orawie, położony malowniczo wśród pól niedaleko drogi do Danielek; kamienna kapliczka słupowa z figurą Piety ,,patronki Orawy” z 1749 r. w Danielkach przy drodze do Orawki, prawdopodobnie druga najstarsza kapliczka na polskiej Orawie; kamienna kapliczka słupowa z figurą Matki Bożej z Dzieciątkiem z 1759 r. na prywatnej posesji w pobliżu kościoła. Zidentyfikowano też dzwonnicę loretańską z przełomu XIX i XX wieku, która wciąż działa - miejscowi dzwonnicy zawiadamiają o śmierci  mieszkańców wioski oraz dzwonią w celu rozpraszania burz i gradu.  Najwięcej kapliczek w tym rejonie poświęconych jest  różnym przedstawieniom Matki Bożej,  a także stare kamienne słupy z figurą  św. Jana Nepomucena, św. Józefa, Koronacji Matki Bożej przez Trójcę Świętą, a także  krzyże i krucyfiksy i inne przedstawienia Chrystusa z różnych okresów. W nowszych przedstawieniach zidentyfikowano św. Antoniego i  św. Józefa. Do dokumentacji fotograficznej w ramach niniejszego zadania wybrano 11 obiektów, w tym 1 dzwonnicę, 5 kamiennych kapliczek słupowych z figurą, 1 kamienny krucyfiks słupowy, 3 kapliczki domkowe, 1 kapliczkę wnękową. Dokumentacja przedstawia możliwie duże zróżnicowanie tematyczne, przestrzenne i  czasowe obiektów w Podwilku. Według informacji uzyskanych od mieszkańców miejscowości, kapliczki były otoczone powszechną czcią i pełniły ważną rolę w życiu codziennym tych wsi. Do niedawna przy niektórych z nich stawiano ołtarze w czasie procesji z okazji Bożego Ciała. Przy wielu kapliczkach odprawiano majówki oraz nabożeństwa różańcowe w październiku. Część z tych tradycji wciąż jest zachowana wokół niektórych obiektów. Dzwonnica nadal dzwonią w razie śmierci mieszkańców lub w celu rozgonienia chmur gradowych. Kapliczki są bogato ozdobione kwiatami sztucznymi i naturalnymi, a o ich otoczenie dbają kolejne pokolenia rodzin, na posesjach których stoją kapliczki. W latach 80. i 90. działał w tej miejscowości Wendelin Warciak, który z własnej inicjatywy i ,,po swojemu" malował i odnawiał kapliczki w Podwilku. Z projektu wyłączono obiekty małej architektury sakralnej znajdujące się na nekropoliach lub w ich bezpośrednim sąsiedztwie, które były przedmiotem odrębnego projektu w roku 2021 oraz figury i krzyże znajdujące się bezpośrednio w otoczeniu kościołów, w tym  słup morowy z figurą św. Jana Nepomucena z 1773 r., znajdujący się na miejscu dawnego cmentarza epidemicznego.

Podwilk

FUNDACJA PRZESTRZENIE DZIEDZICTWA

FUNDACJA PRZESTRZENIE DZIEDZICTWA

Skontaktuj się z nami:

Fundacja Przestrzenie Dziedzictwa

e-mail: fundacjapd[at]protonmail.com

tel. +48 12 00000000

Copyright by FUNDACJA PRZESTRZENIE  DZIEDZICTWA 2019-2020 – All rights reserved